Strategiczna współpraca: PLK i Port Gdańsk łączą siły na rzecz rozbudowy kolejowego dostępu do portu

Polskie Linie Kolejowe S.A. oraz Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. podpisały porozumienie w sprawie rozbudowy infrastruktury dostępowej do głębokowodnych terminali przeładunkowych Portu Gdańsk zlokalizowanych na wyspie Stogi. Planowana inwestycja jest strategiczną dla rozwoju portu, a tym samym dla polskiej gospodarki.

Kolej to najbardziej wydajny, bezpieczny i przyjazny środowisku środek transportu towarów. Konsekwentne zwiększanie jej udziału w przewozie ładunków to jeden z priorytetów PLK SA.

W te cele wpisuje się podpisanie porozumienia z Zarządem Morskiego Portu Gdańsk S.A., dotyczącego opracowania dokumentacji przygotowawczej dla rozbudowy kolejowo-drogowej infrastruktury dostępowej do obecnych i planowanych terminali głębokowodnych w Porcie Północnym w Gdańsku.

– O kluczowej roli portów morskich w rozwoju polskiej gospodarki nie trzeba nikogo przekonywać. Aby były bardziej konkurencyjne, już teraz trzeba planować kolejne inwestycje, związane m.in. z poprawą przepustowości na liniach kolejowych. Dlatego tym bardziej cieszy fakt zawarcia porozumienia między Polskimi Liniami Kolejowymi a Zarządem Morskiego Portu Gdańsk – powiedział podczas wydarzenia Arkadiusz Marchewka, wiceminister infrastruktury.

Realizacja zadania ma strategiczne znaczenie dla wzmocnienia gospodarki i bezpieczeństwa państwa poprzez zwiększenie potencjału logistycznego Portu Gdańsk oraz przepustowości na liniach kolejowych zarządzanych przez PLK SA. Tylko w 2024 r. Port Gdańsk obsłużył ponad 355 tys. wagonów kolejowych (liczba dotyczy wyłącznie kontrahentów ZMPG). Przy czym cały transport kolejowy, wyprowadzający ruch z głębokowodnej części portu, odbywa się za pomocą jednego mostu.

– Podpisane porozumienie między zarządcą narodowej sieci linii kolejowych a Portem Gdańsk to przykład udanej współpracy i rozsądnego planowania inwestycji infrastrukturalnych, niezbędnych dla transportu ładunków – dodał Piotr Malepszak, wiceminister infrastruktury.

Jacek Karnowski, wiceminister funduszy i polityki regionalnej podkreślił, że w przyszłym roku do wydania będzie 200 mld zł ze środków unijnych.

– Ministerstwo Infrastruktury jest chyba największym resortem, który wykorzystuje największą część tych funduszy – dodał. – Nie tylko z tej koperty polskiej, ale i CEFowskiej (Instrument Łącząc Europę).

Kolej na porty!

Dorota Pyć, prezes Portu Gdańsk, wielokrotnie podkreślała potrzebę budowy drugiego mostu lub tunelu prowadzącego na wyspę portową. To właśnie tam zlokalizowane są specjalistyczne terminale głębokowodne, które odpowiadają za ponad 80 procent przeładunków w porcie. Funkcjonowanie obiektów takich jak Naftoport, Gaspol czy Port Północny ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego kraju, natomiast działalność Baltic Hub stanowi strategiczny filar rozwoju gospodarczego i logistycznego Polski, umacniając pozycję Gdańska jako jednego z najważniejszych portów na Bałtyku.

– Rozbudowujący się dynamicznie Port Północny potrzebuje nowej infrastruktury kolejowej – dodatkowych torów, bocznic i zwiększonej przepustowości stacji Port Północny. Obecna sieć już dziś staje się czynnikiem ograniczającym nasz rozwój. Porty bowiem nie mogą rozwijać się w oderwaniu od sieci kolejowej. Dlatego rozwój połączeń intermodalnych jest jednym z filarów naszej strategii, którą właśnie opracowujemy. Dzisiejsze porozumienie z PLK to nie tylko plan – to konkretna odpowiedź na wyzwania, które stoją przed nami i przed całą polską logistyką – mówiła podczas wydarzenia Dorota Pyć, prezes Portu Gdańsk.

Realizacja inwestycji poprzez budowę alternatywnej infrastruktury dostępowej do Portu Gdańsk, w tym nowych mostów lub tuneli, przyczyni się do usprawnienia ruchu kolejowego zarówno na terenie Portu Gdańsk, jak i na jego zapleczu. Inwestycja będzie obejmować budowę lub modernizację infrastruktury portowej oraz dostępowej do Portu Gdańsk.

– Zdajemy sobie sprawę ze znaczenia transportu kolejowego w codziennym funkcjonowaniu polskich portów nad Bałtykiem. Dlatego planujemy oraz realizujemy inwestycje, które poprawiają przepustowość na trasach do nabrzeży oraz zapewniają szybki, sprawny, bezpieczny i przyjazny dla środowiska transport ładunków koleją – powiedział Marcin Mochocki, członek zarządu, dyrektor ds. realizacji inwestycji, Polskie Linie Kolejowe S.A. – Niezwykle istotne jest, żeby to bijące serce polskiej gospodarki, jaką są porty morskie, połączyć z krwiobiegiem gospodarki, jaką jest zarządzana przez PLK sieć kolejowa.

Na uroczystości obecna była również Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

– Bardzo się cieszę, że powstanie alternatywna droga wyjazdowa i wjazdowa do portu. Odciąży wyspę portową, która jest miejscem unikalnym. Już teraz widzimy, jak się zmienia. Kolejne zmiany muszą być przygotowane w sposób zrównoważony – z jednej strony musimy troszczyć się o strategiczne bezpieczeństwo Gdańska i Polski,  z drugiej, dać mieszkańcom i miłośnikom wyspy portowej powód, by dalej to miejsce kochać – podkreśliła Aleksandra Dulkiewicz.

Trzy etapy inwestycji

Celem współpracy PLK SA i ZMPG SA jest w pierwszej kolejności opracowanie studium wykonalności (I etap w latach 2026 – 2027), a następnie rozpoczęcie w 2028 r. prac nad dokumentacją projektową (II etap), której przygotowanie umożliwi w perspektywie do roku 2034 rozpoczęcie realizacji inwestycji w zakresie kolejowej infrastruktury towarzyszącej rozbudowie Portu Gdańsk (III etap), zakładającej modernizację istniejących linii kolejowych, ich elektryfikację, budowę nowych odcinków linii, umożliwiających transport kolejowy w ramach projektu pn. „Poprawa dostępu kolejowego oraz drogowego do obecnych oraz przyszłych głębokowodnych terminali przeładunkowych zlokalizowanych w Porcie Północnym”. Rozpoczęcie prac budowlanych będzie możliwe po zabezpieczeniu środków finansowych oraz pozyskaniu niezbędnych decyzji administracyjnych.

Większa przepustowość na torach do portów w Trójmieście

Realizowane i planowane przez PLK SA inwestycje na liniach kolejowych prowadzących do portów w Gdańsku i Gdyni są odpowiedzią na potrzeby zwiększenia ich potencjału przewozowego. W latach 2019 – 2024 poprawiony został kolejowy dostęp do obu portów, na co przeznaczono ponad 3 mld zł netto ze środków instrumentu finansowego CEF – „Łącząc Europę”. Tym samym do nabrzeży dojeżdża więcej pociągów, dłuższych i cięższych, które mogą zabrać więcej towarów. W ubiegłym roku PLK SA rozpoczęła modernizację linii kolejowej nr 201 Bydgoszcz – Trójmiasto (w latach 2021-2024 realizowane były prace na liniach stycznych), mającą istotne znaczenie dla wzrostu potencjału portu w Gdyni. We wrześniu br. ogłoszony został przetarg na zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych dla zadania pn. „Zwiększenie przepustowości ciągu Tczew – Gdynia: odc. Pszczółki – Pruszcz Gdański”. Budowa dodatkowego toru poprawi przepustowość na głównym wylocie z Trójmiasta, w tym do portu w Gdańsku, oraz pozwoli na odseparowanie ruchu pociągów towarowych i aglomeracyjnych od połączeń dalekobieżnych. Zakończenie prac planowane jest w 2030 r.